Wat is de beste voetbal opstelling om een wedstrijd te winnen? Sinds het begin van de voetballerij hebben succesvolle trainers deze vraag elke keer op hun manier beantwoord. Zo heeft Helenio Herrera de ultra-defensieve speelstijl Catenaccio bedacht voor Internazionale. Hiermee won dit Italiaanse team de Europa Cup I, de voorloper van de UEFA Champions League. Ook won Rinus Michels drie keer de Europa Cup I achter elkaar met de stijl Totaalvoetbal. Hieronder zie je formaties en de verhalen van trainers die met deze systemen succesvol zijn geworden.
In de voetballerij kunnen verschillende formaties worden gehanteerd, want coaches hebben de vrijheid om hun elftallen op allerlei manieren neer te zetten. Toch moet elke opstelling drie lijnen hebben: de verdediging, middenveld en aanval. Hieronder lees je een aantal bekende formaties en hoe je die kunt gebruiken.
4-3-3. Bij deze voetbal opstelling zijn vier verdedigers, drie middenvelders en drie aanvallers aanwezig. Deze formatie geeft je met een centrale middenvelder meer defensieve zekerheid, omdat deze voetballer het spel kan afbreken, controleren of opbouwen. Daarnaast kan je zeggen dat deze voetbal opstelling meer ruimte geeft voor de opkomende backs, want de drie middenvelders spelen regelmatig dicht op elkaar. Bij deze situatie kan je beslissen om de centrale middenvelder offensief of defensief te laten spelen. Dit systeem kan voor zowel defensieve als offensieve doeleinden worden ingezet. Het Griekse voetbalelftal gebruikte bijvoorbeeld deze formatie om het EK van 2004 te winnen. Het incasseerde heel weinig doelpunten. Ook gebruikte FC Barcelona deze opstelling in 2008/2009 toen dit elftal alle prijzen won.
4-4-2. Bij deze formatie speel je met vier verdedigers, vier middenvelders en twee aanvallers. Deze voetbal opstelling is vrij flexibel, omdat je twee variaties kunt kiezen: 4-1-2-1-2 of 4-4-1-1. Bij de eerste versie speel je met een ruit op het middenveld, waardoor er een duidelijk onderscheid is tussen de verdedigende en de aanvallende middenvelder. Bij de tweede voetbalopstelling heb je een tweede spits die naar achteren moet lopen om de ballen te halen voor de andere aanvaller. Deze speler is heel creatief, terwijl de voetballer die voorin blijft, goed kan scoren. Deze formatie geeft je een balans tussen aanval en verdediging, omdat er twee middenvelders zijn die zowel naar achter als naar voren moeten rennen gedurende een wedstrijd. Een bekend voorbeeld van een team dat 4-4-2 speelde, was Manchester United FC in het seizoen 1998/1999. Met deze formatie won deze Engelse voetbalclub de Premier League, FA Cup en de UEFA Champions League.
5-3-2. Bij deze voetbal opstelling heb je vijf verdedigers, drie middenvelders en twee aanvallers. In dit geval speel je niet met centrale verdedigers, maar met slechts drie. Een daarvan is een libero en de twee verdedigers die buiten spelen, functioneren als opkomende backs. Zij kunnen regelmatig naar voren lopen, omdat de middenvelders naar binnen trekken. Deze opstelling wordt voornamelijk gebruikt om het aantal tegendoelpunten te beperken.
In de voetballerij spreken we niet van een beste opstelling, omdat dit afhankelijk is van verschillende factoren. Ten eerste hangt dit af van de speelstijl die een coach wil hanteren. Neem nou Pep Guardiola die in 2008/2009 de Champions League won. In de finale tegen Manchester United FC koos hij ervoor om de speelstijl TikiTaka en de positie van valse nummer 9 te hanteren. Doordat de voetballers het spel met korte, sneller passes controleerden en Lionel Messi, die als buitenspeler speelde, steeds naar het middenveld zakte, kon Manchester United FC de wedstrijd niet winnen. Dit was ondanks het feit dat Sir Alex Ferguson, de trainer van dit elftal, de formatie 4-3-3 grondig had bestudeerd. Ten tweede is de beste opstelling afhankelijk van de tactiek en formatie van de tegenstanders. Zij kunnen immers op de speelstijl van het andere elftal hebben geanticipeerd.
Terug naar overzicht